ارزیابی ظرفیت‌های نظام تعلیم‌وتربیت در تقویت سلامت و تندرسی نسل آینده (مداخلات مدرسه‌محور) مبتنی بر الگوهای تحول‌گرا و نوین
کد مقاله : 1163-4THPECONF
نویسندگان
علی رجبی *
استادیار دانشگاه فرهنگیان مازندران
چکیده مقاله
نظام تعلیم‌وتربیت یکی از نهادهای بنیادین در شکل‌دهی سلامت جسمانی، روانی و اجتماعی نسل آینده به شمار می‌آید. تحول الگوهای زندگی، کاهش فعالیت بدنی، افزایش فشارهای روانی و گسترش عادات ناسالم، ضرورت بازنگری در نقش مدرسه را بیش از گذشته برجسته کرده است. این پژوهش با هدف تبیین ظرفیت‌های نظام آموزشی در تقویت سلامت و تندرسی نسل آینده، با تاکید بر مداخلات تربیت‌بدنی مدرسه محور به روش مرور سیستماتیک و بر اساس تحلیل داده‌های ثانویه انجام شده است. جست‌وجوی منابع علمی در پایگاه‌های بین‌المللی PubMed، Scopus،Google Scholar و ScienceDirect و همچنین پایگاه‌های معتبر داخلی شامل SID، MagIran و IranDoc صورت گرفت. مقالات مرتبط با موضوع که بین سال‌های 2015 تا 2025 منتشر شده بودند، بر اساس کلیدواژه‌های استاندارد، معیارهای ورود و خروج مشخص و ارزیابی کیفیت منابع انتخاب شدند. داده‌های مطالعات منتخب (10 عدد از مرتبط ترین)، پس از استخراج، کدگذاری و تحلیل مضمون، برای بازسازی تصویری تحلیلی از نقش نظام تعلیم‌وتربیت در ارتقای سلامت جامعه مورد استفاده قرار گرفت.
یافته‌ها نشان می‌دهد مدرسه تنها محل یادگیری درسی نیست؛ بلکه محیطی است که می‌تواند زیربنای سواد تندرستی، رفتارهای سلامت‌محور، تاب‌آوری روانی و الگوهای سبک‌زندگی سالم را شکل دهد. برنامه‌درسی فعال، فعالیت بدنی ساختارمند، معلمان توانمند، محیط یادگیری حمایت‌گر، سیاست‌های مدرسه سالم، و پیوند مؤثر خانواده-مدرسه در پژوهش‌های داخلی و خارجی به‌عنوان عوامل کلیدی ارتقای سلامت معرفی شده‌اند. همچنین شواهد نشان می‌دهد نظام‌هایی که از رویکردهای تحول‌گرا و تربیت‌محور بهره می‌برند، فراتر از بهبود شاخص‌های سلامت فردی، به ارتقای سرمایه اجتماعی، کاهش هزینه‌های سلامت و بهبود کیفیت زندگی جامعه کمک می‌کنند.
کلیدواژه ها
نظام تعلیم‌وتربیت، سلامت و تندرسی جامعه، الگوهای تحول‌گرا، تعلیم‌و‌تربیت سلامت‌محور، مرور سیستماتیک.
وضعیت: پذیرفته شده برای ارائه شفاهی