تأثیر ورزش و فعالیت بدنی مدرسه‌ای بر چاقی و اضافه‌وزن دانش‌آموزان: مرور نظام‌مند شواهد (مقالات شاخص۲۰۱۰–۲۰۲۵)
کد مقاله : 1348-4THPECONF
نویسندگان
مرضیه یعقوبی *
هیئت علمی
چکیده مقاله
هدف: بررسی و تلفیق شواهد منتشرشده در بازه ۲۰۱۰–۲۰۲۵ درباره اثربخشی مداخلات ورزشی و فعالیت بدنی در محیط مدرسه در کاهش یا پیشگیری از چاقی و اضافه‌وزن دانش آموزان.
روش: مرورنظام‌مند ادبیات شامل مطالعات خوشه‌ای، مطالعات طولی، و مرورهای نظام‌مند/متاآنالیز؛ پایگاه‌‌های PubMed Cochrane Web of Science, Scopus و منابع فارسی. معیار شمول: مداخلات در مدرسه با محوریت افزایش فعالیت بدنی، آموزش تربیت بدنی، فعالیت‌ در زنگ تفریح، فوق برنامه های ورزشی، فعالیت ترکیبی و همچنین گزارش نتایج وزنی یا ترکیب بدنی و شاخص توده بدنی.
نتایج: مداخلات مدرسه‌ای سبب افزایش سطح فعالیت بدنی و بهبود پارامترهای آمادگی جسمانی شده‌اند؛ اثرات بر شاخص‌های وزنی(BMI، BMI-z، درصد چربی، دورکمر) معمولاً کم تا متوسط گزارش شده و وابسته به مدت، شدت و مولفه‌های ترکیبی مداخله است. برنامه‌های چندمولفه‌ای (فعالیت بدنی + آموزش تغذیه + تغییرات محیطی و مشارکت خانواده) نتایج قوی‌تری نسبت به مداخلات منفرد نشان داده‌اند. نمونه‌هایی از مطالعات بلندمدت که ساعات آموزش تربیت بدنی را به‌طور قابل‌توجهی افزایش دادند، کاهش معنی‌دار در BMI یا احتمال ادامه کاهش‌وزن را گزارش کرده‌اند.
نتیجه‌گیری: مدارس بستر مناسبی برای اقدامات پیشگیرانه در مقابل چاقی دانش آموزان است؛ برای مشاهده تأثیرات بالینی معنی‌دار بر شاخص‌های وزنی، لازم است مداخلات چندبُعدی، پایدار و در مقیاس وسیع اجرا و پایش شوند.
کلیدواژه ها
آموزش تربیت بدنی، فعالیت بدنی، چاقی دانش آموزان، فعالیت های ترکیبی.
وضعیت: پذیرفته شده برای ارائه شفاهی